Cień ojca - Jan Dobraczyński

      Jan Dobraczyński urodzony 20 kwietnia 1910 w Warszawie w rodzinie inteligenckiej, jako syn Ludwika Dobraczyńskiego, urzędnika, i Walerii z Markiewiczów był autorem licznych opowiadań, szkiców literackich, powieści i wspomnień. Jego twórczość charakteryzowała  się tradycyjną formą narracyjną, a w warstwie problemowej podejmował  tematykę metafizyczną oraz moralną, starając się opierać ją na katolickim nauczaniu moralnym. Pisarz katolicki  dawniej bardzo poczytny chociaż i kontrowersyjny od wielu lat jest  zepchnięty  do tzw. lamusa i dziś w powszechnej świadomości praktycznie nie istnieje. Próba wprowadzenia przez ministra edukacji Romana Giertycha jego książek  do kanonu lektur szkolnych spotkała się ogromnym protestem chociaż jedna z jego najbardziej znanych książek "Listy Nikodema" tłumaczona była  na ponad 50 języków  i w samych niemieckojęzycznych  krajach doczekała się kilkudziesięciu wydań.                
Ks. Łukasz M.Kadziński w swoim "Wspomnieniu o zapomnianym pisarzu " określa  Jana Dobraczyńskiego  słowami "Gorliwy katolik, narodowiec, „polski antysemita” – ratujący dzieci żydowskie, pisarz – uznający tylko jeden sposób oceny rzeczywistości, jakim jest chrześcijaństwo, AK-owiec i polityk, czynnie angażujący się w czasach PRL-u w życie społeczne, przewodniczący znienawidzonego PRON-u i przyjaciel wielu niezłomnych Biskupów – to tylko niektóre z określeń, którymi można go scharakteryzować. Wiele można by zarzucić Dobraczyńskiemu, ale w czasach pseudo bohaterów, politykierów i „małych” ludzi, pozostaje przykładem człowieka oddanego Kościołowi i miłującego Ojczyznę.Wreszcie życie Jana Dobraczyńskiego to okres pracy i dramatycznych wyborów czasów powojennej i komunistycznej Polski."

W tym poście przedstawię przeczytany w ramach grudniowej trójki e-pik  jedną z tych książek Jana Dobraczyńskiego, które oparte były na biblii, a jest nią "Cień ojca"
 



     Jan Dobraczyński(...) podjął się niezwykle trudnego i ambitnego zadania. Zapragnął namalować sylwetkę człowieka, o którym niewiele wiemy z Pisma Świętego, a jeszcze mniej autentycznych wiadomości o nim dostarcza pozabiblijna literatura religijna.Mimo to autor nie zrezygnował z powziętego przez siebie zamiaru(...) zamiaru i już tu można pogratulować wspaniałego sukcesu.(...)
     Z powieści wynika, że autor zna Ewangelię wszechstronnie.Mam tu na myśli nie tylko głębokie refleksje ascetyczne, jego dobrą egzegezę tekstów biblijnych(...), ale także znajomość bieżącej literatury biblijnej.(...)
- tyle z recenzji ks.prof. Stanisława Grzybka
Moja książka wydana została w 1985 roku przez wydawnictwo PAX.


    Józef, gdy go poznajemy, ma 27 lat i mieszka w Betlejem, w ziemi Judzkiej.

    Jest miłującym spokój, bogobojnym,  i bardzo religijnym Żydem, a także dobrym człowiekiem w wieku, w którym powinien już być żonaty, ale on zwleka, jakby czekał na jakiś znak. Żadna z rajonych mu dziewcząt nie zaskarbia sobie jego serca. Niezadowolony jest z tego powodu  jego ojciec, Jakub, stąd ich stosunki są dość chłodne. Jakub pochodzi z królewskiego rodu Dawida i gdy okazuje się, że panujący w Judei Herod, wszędzie wietrzący spisek,  może obrócić się przeciw członkom rodu Dawida radzi  Józefowi, który jest znakomitym i szeroko znanym naggarem, co mogłoby zwrócić na niego uwagę Heroda, by opuścił Betlejem i poszukał sobie żony w świecie. Józef posłuszny ojcu udaje się wpierw do kapłana Zachariasza po radę i tu spotyka Elżbietę, żonę Zachariasza, która radzi mu by udał się do Nazaretu, gdzie mieszka jej siostrzenica, która z pewnością mu się spodoba, i która będzie dobrą żoną. Józef udaje się więc do Nazaretu i tam przy  studni poznaje Miriam.

      Serce daje mu  znać, że Miriam to dziewczyna, na którą czekał. Poznaje jej wuja Kleofasa i osiedla się obok otwierając swój ciesielski zakład. Pokochawszy  dziewczynę  całym swym sercem Józef  prosi  o jej rękę Kleofasa a  ten wyraża zgodę pod warunkiem, że Miriam też tego chce. Gdy Miriam wyraża zgodę, dając mu do zrozumienia, że również go kocha oraz, że wiedziała, iż przyjdzie by zostać jej mężem,  dochodzi do zaręczyn.
     Józef  mimo, iż przeczuwa od dawna, że Bóg chce powołać  go do wykonania jakiegoś zadania z przykrością jednak  przyjmuje to co go spotyka. Wybranie się, bez jego wiedzy, Miriam do ciotki, Elżbiety, która w późnym wieku okazała się być brzemienną, a szczególnie fakt, że Miriam sama wraca od ciotki brzemienna, co tym bardziej go boli, że Miriam dawała mu delikatnie do zrozumienia, że ich małżeństwo nie będzie zwykłym, gdyż ona chce zachować dziewictwo. Czując się oszukany zmaga się  ze sobą, ze swoją zranioną dumą aż do momentu, gdy otrzymuje wyraźny znak, że dziecko, które ma urodzić Miriam, od Boga pochodzi, a on wybrany został na opiekuna ich obydwojga, na cień  Ojca. Po tak wyraźnym znaku Józef z pokorą i ufnością, jako religijny i kochający Boga  Żyd  przyjmuje to co Bóg mu zsyła. Poślubia   Miriam, zabiera ją do swego domu i od tej pory opiekuje się nią, a później narodzonym Jezusem jak własnym synem i chociaż czasem jeszcze zdarza się mu żałować, że to nie jego syn, nigdy jednak nie  buntuje  się przeciwko swemu losowi, z wielką pokorą i miłością poddając mu  się i oddając całe swe życie tym, których Bóg mu powierzył.
     "Cień ojca " to niezwykle interesująco i pięknie  napisana wzruszająca  opowieść o miłości małżeńskiej zwykłej, ubogiej pary żydowskiej, która by  realizować Boże zamiary, odpowiadając  Bogu tak, musiała zrezygnować ze swych ludzkich pragnień. 
Józef i Miriam napotykający na różne trudności życiowe, jak :
- wędrówka z Nazaretu do Betlejem celem poddania się spisowi, gdy Miriam jest przed samym rozwiązaniem, 
-  brak miejsca w Betlejem dla godnych narodzin Jezusa, który przychodzi na świat jako zwyczajne ludzkie dziecko w skalnej pieczarze  służącej  bydłu za stajnię, 

- konieczność podjęcia trudów ucieczki do Egiptu przed Herodem,

przyjmują wszelkie z tym związane niedogodności życiowe z dużą pokorą, modląc się wspierają się nawzajem ufając swemu Stwórcy, że ten ich nie opuści.  
   Nie ma w tej historii rodziny z Nazaretu, opowiedzianej przez Jana Dobraczyńskiego, nic przesłodzonego, przesadnie uroczystego, mamy natomiast  proste a zarazem  piękne, pełne ducha wiary i miłości  rozmowy, jakie toczą Józef  z  Miriam, interesujące  przemyślenia Józefa, i miłość ojcowską jaką Józef otacza Jezusa.
   Książka zawiera  sporo opisów  przybliżających nam znakomicie tereny Judei, Galilei i inne, w których jej akcja  się toczy.
Jan Dobraczyński wykazał się w "Cieniu ojca" ponadto znakomitą znajomością biblii i zwyczajów oraz  sposobu życia Żydów  w czasach okrutnych rządów Heroda. Osadził swą powieść w realiach historycznych tamtej epoki ukazując Heroda, jego dwór i intrygi na nim się rozgrywające.
    Książkę czytało mi się bardzo dobrze, wciągnęła mnie  i zafascynowała dziejami Józefa, takimi jak je widział autor. 
Myślę, że historia opowiedziana przez Dobraczyńskiego potrafi urzec  swą treścią może oczywiście nie każdego, ale wiele osób, szczególnie tych, które szukają  treści religijnych dobrze sfabularyzowanych.

   Książka byłaby idealnym scenariuszem do filmu o Józefie i życiu Świętej Rodziny z Nazaretu.

 Książka bierze udział w wyzwaniach :





i 

oraz