O Dostojewskim i jego Gruszeńce rozmawiają Marilyn Monroe i Carson McCullers

     

 

źródło

      "Jak wiecie, Marilyn od wielu miesięcy czytała tę samą powieść. Bracia Karamazow, i czuła, że Carson to jedyna osoba, która będzie umiała z nią porozmawiać na jej temat, i pozwoli wypowiedzieć się o niej jej samej. Marilyn podniosła mnie i posadziła na kolanach, co świadczyło o jej zdenerwowaniu.
        - Czytałaś artykuł Freuda, ten o Dostojewskim i ojcobójstwie? - zapytała.
        - Ludzie często zmieniają sposób wyrażania się, kiedy rozprawiają o literaturze. Zauważyłem to u innych, ale u Carson to wprost biło po oczach, a raczej po uszach.
        - Owszem - odparła. - W bogatej osobowości Dostojewskiego można wyróżnić cztery składowe : artystę, neurotyka, moralistę i grzesznika.
        - Znasz ten artykuł?
        - Niestety tak - przyznała Carson. - Znajomi mówią, że wcale ich to nie dziwi.
        Marilyn zakasłała cicho.
        - Lee mówi, że jego zdaniem świetnie zagrałabym Gruszeńkę.
        - I ma rację, kotku.
        - Dzięki, Carson. Twoje zdanie jest dla mnie bardzo ważne.
        - Ale mów dalej, skarbie.
        - Czytam tę powieść. To wymaga sporego wysiłku. Przynajmniej w moim przypadku.
        - Och w każdym przypadku.
        - I próbuję zrozumieć, jak to możliwe, że dziewczyna pragnie być z mężczyzną, który chciał zabić swojego ojca. Chodzi mi o to, że zabicie ojca...
        - Wszyscy uśmiercamy swoich ojców, moja droga. Taka jest kolej rzeczy. A potem jeśli mamy szczęście, znajdujemy kogoś kto zajmuje ich miejsce.
        - Przecież niektórzy z nas kochają swoich ojców - stwierdziła Marilyn. - Kochają ich przez całe życie.
        - Kochanie czy zabijanie. To bez różnicy.
        - Och, Carson. Trudno się dziś z tobą rozmawia. Nawet dla mnie jest to zbyt perwersyjne. Nic już nie powiem.
        - Perwersyjne, kotku? Za to dostaję nagrody.
Kelner postawił na stole kolejną miseczkę z oliwkami i Carson pałaszowała jedną za drugą, aż miseczka zamieniła się w cmentarzysko wykałaczek i pestek. Z kuchni dolatywały cudowne zapachy, a ja, niestety, tylko siedziałem i warczałem na przechodzących obok gości, którzy gapili się w naszą stronę. Niektóre panie miały na sobie balowe suknie z tiulu, które wyglądały jak nadmuchane, inne przyszły w żółtych lub purpurowych spodniach i żakietach firmy Jax. Marilyn miała do Carson taki sam stosunek jak do Strasbergów, a swego czasu do Arthura. Podobały jej się ich myśli. Podobały jej się ich myśli w taki  sam sposób, w jaki ludziom podobała się jej twarz. Carson zaczęła rozprawiać  o eseju Freuda o Dostojewskim tak, jakby dotyczył jej własnych problemów, Marilyn podparła brodę i słuchała. Egocentryzm  potrafi być frapującą przypadłością. 
          - Gruszeńka to znamienny przykład mówiła. - Na pewno wiesz, że Dostojewski miał umysłowość przestępcy. Wszyscy dobrzy pisarze ją mają, moja droga. Dręczy nas poczucie winy z powodu rzeczy, których dopuszczamy się w snach. Zresztą nie tylko w snach. Podobno biedny Dostojewski w młodości napastował jakąś dziewczynę. Był królem neurotyków, uroczy facet. Ale napisał znakomitą powieść, mój Boże, i potworną zarazem, po prostu potworną. Jego wyobraźnia nie znała granic.
          Marilyn ściszyła głos.
          - Dla tych wszystkich mężczyzn Gruszeńka to tylko kolejna sposobność uporania się z nerwicą, tak? - zapytała.
          - Przez to, że ją pieprzą? O tak, moja droga.
          Marilyn wyjęła książkę i pokazała jej podkreślony fragment.
          - On pisze, że dawni lekarze nazywali kopulację łagodnym atakiem epilepsji.
          - La petite mal.I słusznie. Gruszeńka ma w sobie prawdziwą namiętność. Ma autentyczność, na Boga. Ma niewinność. A ci faceci dążą tylko do tego, żeby ukoić nerwicę w pierwszy lepszy sposób, jaki im się nadarzy. Ale ona też nie jest bez winy. Uważa się za obfity zdrój, a w rzeczywistości jest wyschniętym źródłem.
           - Rany, Lee byłby zachwycony - stwierdziła Marilyn".
           
           
______________________________

Andrew O'Hagan,Rozważania psa Mafa i jego przyjaciółki Marilyn Monroe,przeł. J.i Sł. Studniarzowie,Świat Książki, 2011 r. str.178 -180