Plac i Bazylika Św. Piotra w pierwszej części relacji z pobytu w Watykanie i Rzymie.

                          

 " Rzym !  Zasypię Cię bogactwem i sławą, klejnocie boży, oprawny w złoto, cały świat ukorzy się przed twym dostojeństwem, nie będzie piękniejszego miasta w całym chrześcijaństwie!"[.1.] - Tak marzył wielki pogromca opornych miast, Juliusz II, który by umocnić fundamenty Wiecznego Miasta rozkazał królestwom świata oddać Rzymowi wszystkie skarby i zatrudnił do realizacji swego dzieła najwspanialszych artystów włoskiego renesansu.

Widok na Rzym z kopuły na bazylice Św. Piotra.

By to zobaczyć pokonałam ponad 500 schodów, ale warto było.

       Wielka szkoda, że Karol Schulz, z którego książki biograficznej p.t."Kamień i cierpienie" pochodzą przytoczone powyżej słowa nie ukończył swej trylogii o życiu i twórczości Michała Anioła. Śmierć, która go zaskoczyła nie pozwoliła na  pokazanie Buonarrotiego przy pracy w Rzymie, gdy powstawały jego wielkie dzieła.

Plac Św. Piotra widziany z kopuły.

       To fantastyczny, powalający widok i muszę przyznać, że już w pierwszym dniu zwiedzania Rzymu, które zaczęliśmy właśnie od  Placu Świętego Piotra i jego Bazyliki, zostałam przytłoczona rozmachem i ogromem piękna oraz  bogactwa  jakie zobaczyłam, a jakie powstało dzięki umysłom i rękom największych twórców Renesansu. 
       Do Bazyliki prowadzi nas najwspanialsze dzieło Berniniego - kolumnada, której dwa skrzydła - widoczne na wyżej pokazanym zdjęciu -  otwarte półkoliście wydają się obejmować wszystkich, którzy tu zawitają a nawet może całą ludzkość. Bernini jest również twórcą 140 posągów Świętych ozdabiających kolumnadę. 

        We wnętrzu zaś bazyliki Św. Piotra, największej świątyni chrześcijańskiej, po prostu zaparło mi dech w piersiach. A moje oczy omiatały z zachwytem  wszystko wokół, od posadzek poprzez sklepienia, mury i ogrom nagromadzonych tu figur, rzeźb - pojedynczych i grupowych, płaskorzeźb i obrazów umieszczonych w ołtarzu głównym, w nawach i kaplicach bocznych. Tego się nie da opisać. Po jakimś czasie można dostać po prostu oczopląsu. By to wszystko ogarnąć, zapamiętać trzeba by dnia całego, a tu czas popędzał.

       Jak podaje nabyty w Rzymie przewodnik "Rzym - Watykan" : W okresie rzymskim, na Wzgórzu Watykańskim, istniał wspaniały cyrk Nerona, w którym, w bliżej nieokreślonym roku(64 lub 67 d.C.), został ukrzyżowany św. Piotr. Jego ciało pochowano w pobliżu, a 250 lat później cesarz Konstantyn wybudował na grobie Apostoła okazałą bazylikę, która z biegiem czasu stała się jednym z cudów świata. 

XIII wieczny posąg Św. Piotra, z brązu - Arnolfo di Cambio - po prawej stronie nawy głównej -  każdy zwiedzający chce dotknąć stopy Wielkiego Rybaka.

Podczas 73 lat pobytu papieży w Avinionie, stara bazylika została tak zniszczona, że jej renowacja okazała się niemożliwa.

       I dopiero Juliusz II(1503-1513) : " powróciwszy z pierwszych wypraw przeciwko zaborcom kościelnego państwa i zwolennikom Borgiów, zaczął najpierw budować na Watykanie, ażeby z tej kamiennej powodzi wież, wieżyczek, ogrodów, więzień, twierdz i kościołów uczynić siedzibę z samego wyglądu już czcigodną. Ale gdy zaczął, okazało się, że prastara bazylika całego chrześcijaństwa, katedra Św. Piotra, grozi zawaleniem. Wieki, wichury, wojny i pożary przeszły nad jej tysiącletnimi murami i dziw brał, że w ogóle dotychczas stała; była tak pochylona, że papieżowi ściskało się serce na jej widok. Już przed kilku dziesiątkami lat papież Mikołaj, tego imienia piąty, chciał zacząć remont, ale wojny i inne sprawy odwróciły jego uwagę, więc zaniechał tego, a potem umarł. Również inni nosili się z tym zamiarem, a potem umierali. A prastara bazylika rysowała się dalej, pochylona do upadku, jak cały gmach Kościoła we śnie Innocentego III, zanim nie podparł tego gmachu mąż w szatach żebraka, imieniem Franciszek, rodem z umbryjskiego Asyżu. Tylu papieży myślało o katedrze, a jakże żałosny widok przedstawiała: ściany pękały pod ciężarem stuleci, ołtarze się waliły, freski odpryskiwały, wilgoć rozłaziła się po murach, które z kolei wypalał i kruszył żar, a z nowej budowli, zaczętej przed dziesiątkami lat, wykończono tylko jakieś niewielkie podwyższenie w tylnej części świątyni, wznoszące się zaledwie piętnaście stóp nad podłogą".[.2.]

         "Juliusz modlił się pod pękającą ścianą bazyliki, klęcząc z głowa opartą na klęczniku, a jego starczy szept był świszczący i ciężki. Kardynał Alidosi stał za nim wysoki, surowy, milczący, patrząc jak zawsze nieprzytomnie, kierując spojrzenie w próżnię. A papież odmawiał lamentację proroka Jeremiasza, zaczynając od wiersza Alef: " Jakie opuszczone to miasto, pełne kiedyś ludzi, owdowiała monarchini narodów, księżna panująca nad krajami niewoli...."
          Potem skończył modlitwy i mając niewiele lat życia przed sobą podjął to dzieło z myślą o wieczności.
          Powołał najsławniejszych architektów. Najpierw przyjechał mistrz Bramante ........"[.3.]

         Juliusz II zlecił Bramantemu wykonanie nowego planu a realizacja tego wspaniałego przedsięwzięcia architektonicznego zajęła 176 lat. W ciągu tego długiego okresu sporządzono wiele projektów zanim już 70-letni Michał Anioł przystąpił do konstruowania kopuły.

         
Kopuła, jak czytam w powołanym wyżej przewodniku :"Stanowi poemat harmonii i niedoścignionego piękna". Widziałam ją z bliska od zewnątrz i od środka. Obawiałam się tych ponad 500 schodów na nią prowadzących, ale udało się.
Budowy kopuły Michał Anioł niestety nie zdążył ukończyć, kończyli ją Jakub Della Porta i Domenico Fontana.

Wnętrze kopuły udekorowane zostało przez Kawalera d'Arpino.

 

   A teraz wchodzimy do Bazyliki i prawie cały czas chodzimy z głową zadartą do góry. My, prawie ludzkie mrówki w tym ogromie przestrzeni i wysokości.

Nawa główna prowadzi do ołtarza, nad którym znajduje się przepiękny baldachim Berniniego, a za którym w głębi nawy tron św. Piotra w otoczeniu scenograficznego dzieła Berniniego w złoconym brązie na tle polichromicznego wizerunku Ducha Świętego w postaci gołębia.

 

 

Baldachim osłaniający ołtarz podtrzymywany jest przez cztery spiralne kolumny z brązu pochodzącego kopuły Panteonu. Po raz pierwszy tu i w innych świątyniach, które zwiedzaliśmy w Rzymie , spotkałam się z baldachimami, które są prawdziwymi arcydziełami sztuki.

Ołtarz mieści się dokładnie pod kopułą Michała Anioła, a pod ołtarzem znajduje się grób Świętego Piotra. Niestety nie można było do niego zejść by zrobić zdjęcie.

Kończę ten post zdjęciem zrobionym z kopuły. Kolejne zdjęcia i wrażenia już w następnym poście, gdyż zaczynam mieć problemy ze zdjęciami, które mi znikają, gdyż za długo najwyraźniej ten post powstaje.

Ciąg dalszy nastąpi, a przynajmniej powinien nastąpić.
 __________________________________
[1] Karol Schulz,Kamień i cierpienie" Wyd. Śląsk" Katowice,1980 r.,tłum. Maria Erhardt-Gronowska, str.640
[2] tamże, str640-641 
[3] tamże, str.645