Carmen - Prosper Mérimée

          Ta niewielka książeczka wydana w mojej ulubionej w dawnych latach serii Koliber postała sobie wśród swoich towarzyszek niedoli

prawie 25 lat. Wydana w 1989 i posiadająca nr 118 roku z pewnością była od razu przeze mnie zakupiona po ukazaniu się jej w księgarni, celem uzupełnienia zbieranej serii i czekała, czekała aż się doczekała, że przyszedł na nią czas. A znajdują się w niej trzy niezwykle wciągające swą intrygującą treścią nowelki Prospera Mérimée, uważanego za  francuskiego mistrza noweli, które to mistrzostwo w pełni potwierdzają. Nowelki te o różnej tematyce łączą pochodzący z odmiennych środowisk a jednak w swych zachowaniach podobnie prymitywni, wyraziście zarysowani i bardzo  ekspresyjni bohaterowie o gwałtownych i namiętnych naturach, które determinują ich postępowanie. Bohaterowie Merime są targani silnymi emocjami i tym emocjom ulegają a to doprowadza w każdym przypadku do dramatycznego końca.

         Tytułowa Carmen, którą myślę jeżeli nie wszyscy to przeważająca większość z nas kojarzy z operą Bizeta, a z której słynna Habanera

przyprawia mnie, gdy ją słucham  o ciarki na skórze, to urodziwa pełna temperamentu, swobodna w zachowaniu a zarazem przebiegła, obrotna i do tego zuchwała i cyniczna Cyganka, do której wielką namiętnością zapałał młody Bask, don Jose. Don Jose służący w pułku dragonów w Sewilli, w którym dzięki upartości  i talentowi awansował na coraz wyższe stopnie i  czekała go dobra przyszłość poddaje się urokowi wyzywająco zachowującej się Cygance, której zachowanie intrygująco dla niego różni się od zachowania Andaluzyjek do tego stopnia, że odprowadzając ją z miejsca przestępstwa do więzienia pomaga jej w ucieczce za co sam tam trafia. Korzystając z pomocy Carmen ucieka jednak i od tej pory staje się człowiekiem wyjętym z pod prawa a nie widząc dla siebie innych możliwości przystaje, za namową Carmen, do bandy przemytników. Fascynacja Carmen przemienia się z czasem u tego impulsywnego Baska w namiętność tak silną, zaborczą,  że gdy Carmen uważając, że nikt jej, wolnej Cygance,  nie może narzucać swej woli i zmusić ją do miłości, gdy jej uczucie wygasło dochodzi do dramatu.

         Czyśćcowe dusze to opowieść o don Juanie de Marana, pochodzącym z bogatego i zacnego rodu w Sewilli hulace i rozpustniku, który wysłany przez ojca na studia do Salamanki  wpada w złe towarzystwo i zamiast zdobywać wiedzę prowadzi hulaszcze życie pełne miłosnych przygód i awantur. Prowadząc, za namową swego kusicielskiego przyjaciela a zarazem mentora, nieuczciwą i  niebezpieczną  grę ze swoją kochanką i jej siostrą doprowadza do dramatycznej sytuacji, w której ginie ich ojciec. To sprawia, że musi uciekać z Hiszpanii,  i aby utrzymać się przy życiu zaciąga się do wojska gdzie  nadal prowadzi rozpustny i hulaszczy tryb życia zapominając zupełnie o swoich rodzicach. Gdy ci umierają wraca i przejmuje majątek, ale trybu życia nie zmienia, a kolejnym jego podłym wyczynem ma być uwiedzenie zakonnicy. Lecz na przeszkodzie tym razem staje mu nadprzyrodzona sytuacja, która sprawia, że don Juan diametralnie zmienia życie.

         Trzecia i ostatnia a zarazem najkrótsza nowelka o tytule Tamango to historia słynnego murzyńskiego wojownika i handlarza  niewolników, który wskutek swej chciwości i niepohamowanej natury sam staje się ofiarą, gdy próbuje odzyskać swoją żonę sprzedaną białemu kupcowi. Wskutek wywołanego na statku buntu niewolników wymordowana zostaje załoga a ster obejmuje Tamango co doprowadza do tragedii.

           Wszystkie trzy historie opowiedziane prostym a zarazem obrazowym i żywym językiem  przez Prospera Mérimée są nie tylko ogromnie intrygujące, są po prostu niesamowite, pełne szczególnego, egzotycznego  uroku, który  ekscytuje i fascynuje tajemniczością a nawet  mistycznością treści oraz kolorytem miejsc stanowiących tło, w którym rozgrywa się ich akcja, a jest nią przede wszystkim zróżnicowana pod względem narodowościowym a co za tym idzie kulturowym i językowym Hiszpania
Mimo iż historie te opowiedziane są wydawałoby się w sposób beznamiętny i powściągliwy to jednak barwne, pełnokrwiste  postaci stworzone przez  Mérimée  poruszają czytelnika swą ogromną ekspresyjnością pozostając na długo w pamięci.
Dlatego też trudno się dziwić, że Bizet sięgnął po Carmen do napisania libretta do swej opery.
 I Dusze czyśćcowe były by świetnym materiałem na libretto operowe. 


Nowelki Prospera Mérimée to lektura, którą znakomicie się czyta ...szczerze polecam....warto.

 
______________________________

Książką tą biorę udział w wyzwaniu  Czytamy książki nieoczywiste.