7 x Amos Oz, czyli książki, których nie czytałam.

                                  Niestety nie czytałam żadnej z książek niedawno zmarłego izraelskiego pisarza i eseisty Amosa Oza. I nie widziałam również filmu opartego na jego wspomnieniach. To być może przede mną, ale z ciekawości rzuciłam okiem na ofertę internetowej księgarni Selkar.pl, by sprawdzić jakie tytuły znajdziemy, gdy wrzucimy hasło Amos Oz i znalazłam między innymi te :

Historia izraelskiego agenta, który całe życie starał się rozszyfrowywać zagadki innych ludzi a teraz staje w obliczu własnych skrzętnie skrywanych tajemnic i kłamstw

Agent izraelskich służb specjalnych po nagłej śmierci żony przechodzi na emeryturę i wraz z córką, matką i teściową przeprowadza się do innego miasta. Przez całe życie starał się rozszyfrowywać zagadki innych ludzi, teraz zaś stanął w obliczu własnych skrzętnie skrywanych tajemnic i kłamstw.

Autor z właściwym sobie mistrzostwem wnika w meandry psychiki bohatera, ukazując wewnętrzną ewolucję na tle jego doświadczeń jako byłego szpiega oraz wyrazistych postaci czterech bliskich mu kobiet.











Tłem utworów jest Jerozolima lat czterdziestych, czasów dzieciństwa samego autora - miasto kamiennych domów, magicznych zaułków i osadników przybyłych tu ze wszystkich stron świata. Brytyjska okupacja dobiega końca, wkrótce Żydzi proklamują powstanie własnego państwa i będą toczyć dramatyczną walkę o niepodległość. Tymczasem w cieniu nadciągających wydarzeń rozgrywają się małe i wielkie tragedie mieszkańców Jerozolimy.










Mieszkańcy odciętej od świata wioski żyją w strachu przed nocą i pobliskim lasem. Przed wieloma laty bowiem, gdy dorośli byli jeszcze dziećmi, nocą zniknęły z wioski wszystkie zwierzęta. Dla dzieci to tylko powtarzana cicho historia. O wydarzeniach owej nocy wiadomo jedynie, że za zniknięcie zwierząt odpowiada demon Nehi. Maja i Mati zbierają się na odwagę i zapuszczają w las, by odkryć prawdę o zwierzętach i o Nehim. 

Historię wyprawy Mai i Matiego ku prawdzie można odczytać na kilka sposobów: jako współczesną bajkę adresowaną zarówno do dzieci, jak i do dorosłych, przypowieść o losie outsiderów w nietolerancyjnym społeczeństwie lub krytykę relacji historycznych zaciemniających obraz rzeczywistości.












Akcja książki rozgrywa się w Jerozolimie w 1947 roku, "niecały rok przed tym, nim Brytyjczycy opuścili kraj i z zamętu wojny wyłoniło się państwo Izrael". Bohater książki, Profi, zmaga się z problemami dojrzewania, ale czas historyczny, w którym żyje, narzuca mu etos wojownika. Profi wie, że wroga należy nienawidzić, jednak wbrew sobie zaprzyjaźnia się z sympatycznym brytyjskim policjantem. Koledzy oskarżają go o zdradę. Chłopak zastanawia się nad problemem lojalności i zdrady w kontekście specyficznego miejsca i czasu, ale sens tych rozważań jest uniwersalny.

Pantera w piwnicy jest opowieścią o dorastaniu Profiego i o dziecięctwie Izraela. Opowieścią prostą i głęboką, lekką i poważną, ironiczną i czułą. Oz pisze tak, że czasy i miejsca ożywają, a świat, w który nas wprowadza, jest prawdziwy i namacalny - ma smak, kolor i zapach.








Najbardziej osobista książka Amosa Oza, klucz do całej jego twórczości.
Opowieść o miłości i mroku Amosa Oza (ur. 1939) to historia kilku pokoleń jego rodziny na Litwie i Ukrainie oraz po przybyciu do Palestyny. Tłem opowieści jest dramatyczny okres w historii narodu żydowskiego: druga wojna światowa i Holokaust, mandat brytyjski nad Palestyną, narodziny Państwa Izrael i konflikt z Arabami. Przede wszystkim jednak jest to opowieść o latach dzieciństwa autora na przedmieściach Jerozolimy i wczesnej młodości w kibucu. Ojciec, pedantyczny racjonalista, i tajemnicza, wrażliwa matka stanowili nie najlepiej dobraną parę. Miłość rodziców ginęła w mroku rozczarowań i frustracji, nostalgii za Europą. Amos Oz po raz pierwszy odsłania ciągle niezabliźnioną ranę, jaką zadało mu samobójstwo matki. Jest to jedna z najważniejszych książek pisarza, klucz do zrozumienia całej jego twórczości.













Dotknij wiatru, dotknij wody Amosa Oza jest książką magiczną. Jest poezją i muzyką. Opowieścią o miłości i samotności. O ludziach szukających ucieczki przed wrogim światem i o ich odwiecznym marzeniu o nieśmiertelności. Ale i o tym, jak wszystko - drzewa, kościelne wieże, nawet drobne przedmioty materialne - sięga tęsknie wzwyż, pragnie uwolnić się od cielesności, ulecieć w sferę ducha.

Początkowo akcja rozgrywa się w Polsce - ale w Polsce ze snu, o jakiej opowiadała Ozowi matka - a potem przenosi się do Ziemi Obiecanej, gdzie bohater książki, marzycielski syn zegarmistrza z miasta M. chroni się przed wojną i nareszcie znajduje ukojenie. 

W swojej kolejnej fascynującej powieści Amos Oz w niezwykły sposób rozprawia się z motywem zdrady…
Zimą 1959 roku Szmuel Asz przerywa studia na Uniwersytecie Hebrajskim ze względu na osobisty kryzys wywołany pogorszeniem się sytuacji materialnej, porzuceniem przez dziewczynę oraz poczuciem, że jego praca magisterska pt. Jezus w oczach Żydów utknęła w martwym punkcie. Szukając pracy zarobkowej, znajduje anons z ofertą: dotrzymywanie towarzystwa starszemu niepełnosprawnemu człowiekowi w zamian za zakwaterowanie i skromne wynagrodzenie. I tak Szmuel spędza zimę w domu pracodawców, zyskując tam potrzebny czas i spokój i prowadząc ożywione dyskusje z podopiecznym, w których przewijają się wątki zdrady i wierności, marzycielstwa, obłędu i racjonalności w dziejach narodu żydowskiego oraz w relacjach pomiędzy zwaśnionymi narodami i religiami. Ogniskują się one wokół postaci Judasza Iskarioty, który zdaniem Szmuela odgrywa kluczową rolę we wszystkich żydowskich polemikach z chrześcijaństwem od starożytności aż po czasy nowożytne. Ponadto w życiu mieszkańców domu, staruszka i jego tajemniczej, fascynującej Szmuela synowej, kilka spraw spowija głębokie milczenie…


              Z opisów do pokazanych przeze mnie książek wynika, że to bardzo ciekawa literatura, ale czy łatwa w odbiorze?


______________________________

Zdjęcia okładek i opisy pochodzą ze strony Selkar.pl