"Ich umysły były planetami na prywatnym niebie...." Janet Frame we fragmencie powieści "Twarze w wodzie".

                     Po przeczytaniu trzech tomów wspomnień Janet Frame

sięgnęłam po jej powieść " Twarze w wodzie", którą kończę właśnie czytać. Nieżyjąca już nowozelandzka pisarka, która osiem lat spędziła w zakładach psychiatrycznych w Nowej Zelandii, z diagnozą schizofrenii, w swej znakomitej powieści ukazała porażający obraz lecznictwa psychiatrycznego w jej czasach i bolesnej samotności z jaką jej bohaterka  musiała się zmagać w bezdusznym świecie szpitalnych oddziałów. O samej książce napiszę, gdy skończę czytać a dzisiaj tylko zamieszczam fragment książki w piękny i poruszający sposób ukazujący tych, którzy byli towarzyszami jej niedoli w miejscu, gdzie nie było ludzi, tylko jednostki ludzkie. 

                          Nie było dla mnie miejsca, w którym mogłabym pozbyć się szalejącego wokół mnie nieszczęścia. Niekiedy w myślach ubierałam tych ludzi w zwykłe, codzienne rzeczy, ścierałam z ich skóry potworne szpitalne plamy, uzupełniałam zęby, na ich twarze nakładałam makijaż, wkładałam rękawiczki i wciskałam w dłonie torebki, i myślałam sobie naiwnie, że przeistoczyłam wszystkich w normalnych ludzi, jakich spotyka się na ulicy, z którymi zamienia się kilka prostych zdań i wobec których czuje się co najwyżej szybko przemijającą rozpacz w procesie międzyludzkiej komunikacji. Jednak nie ośmieliłabym się zmieniać myśli i uczuć moich współpacjentów, znane były wyłącznie im samym. Co kryło się w ich umysłach? Choć umiałam rozmarzyć się nad usuwaniem z nich szpitalnych plam i układaniem zębów w bezzębnych ustach, to koniec końców to, czym mogłabym obdarzyć ich okryte tajemnicą myśli i uczucia, te tak zwane "zwykłe, ludzkie przemyślenia", okazałyby się o wiele mniej warte niż prawda zamknięta w ich niezależnych, samotnych i prawdziwych światach, jakie sami stworzyli mocą wyobraźni. Ich umysły były planetami na prywatnym niebie, a zachowanie dostarczało niewiele dowodów na prawdziwą noc i dzień i kierunek prądu owych tajemnych niebiańskich pływów; kolizji, burz, suszy oraz pór siły i spokoju.

źródło

____________________________________________________________________________________

Janet Frame,Twarze  wodzie, Zysk i S-ka Wydawnictwo,2000r. tł. Paweł Laskowicz,str.140